درمان کبد چرب با خارمریم یا مارتیغال
درمان کبد چرب با خارمریم یا مارتیغال
درمان کبد چرب با خار مریم (مارتیغال): بررسی علمی و نحوه مصرف
درمان کبد چرب با خارمریم یا مارتیغال : خار مریم، که با نام علمی Silybum marianum شناخته می‌شود، یکی از شناخته‌شده‌ترین گیاهان دارویی برای سلامت کبد است. این گیاه به دلیل ترکیب فعال خود به نام سیلیمارین، به طور گسترده‌ای برای درمان بیماری‌های کبدی از جمله کبد چرب مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله، به بررسی تأثیر خار مریم بر کبد چرب، مکانیسم‌های عمل آن و نحوه صحیح مصرف آن می‌پردازیم.
خار مریم چیست؟
خار مریم گیاهی است که بومی مناطق مدیترانه‌ای است و قرن‌هاست در طب سنتی برای درمان بیماری‌های کبدی استفاده می‌شود. دانه‌های این گیاه حاوی ترکیبات فعالی مانند سیلیمارین هستند که خواص آنتی‌اکسیدانی، ضدالتهابی و محافظت‌کننده از کبد دارند.
مکانیسم‌های اثر خار مریم بر کبد چرب
- خواص آنتی‌اکسیدانی
سیلیمارین موجود در خار مریم با خنثی‌کردن رادیکال‌های آزاد، از آسیب اکسیداتیو به سلول‌های کبدی جلوگیری می‌کند. این امر به کاهش التهاب و بهبود عملکرد کبد کمک می‌کند. - کاهش التهاب
سیلیمارین با مهار مسیرهای التهابی مانند NF-κB، به کاهش التهاب در کبد کمک می‌کند. این خاصیت برای بیماران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) بسیار مفید است. - تجدید سلول‌های کبدی
خار مریم با تحریک سنتز پروتئین در سلول‌های کبدی، به ترمیم و بازسازی بافت کبد کمک می‌کند. - کاهش تجمع چربی در کبد
مطالعات نشان داده‌اند که سیلیمارین می‌تواند با کاهش سنتز چربی در کبد، از تجمع چربی در سلول‌های کبدی جلوگیری کند.
مزایای خار مریم برای کبد چرب
- بهبود عملکرد کبد
- کاهش التهاب و آسیب کبدی
- کاهش سطح آنزیم‌های کبدی (مانند ALT و AST)
- پیشگیری از پیشرفت بیماری به سمت فیبروز یا سیروز کبدی
نحوه مصرف خار مریم
خار مریم به اشکال مختلفی مانند کپسول، قرص، عصاره مایع و چای در دسترس است. نحوه مصرف آن به شرح زیر است:
- کپسول یا قرص مارتیغال :
- دوز معمول: ۱۴۰ تا ۲۱۰ میلی‌گرم سیلیمارین، ۲ تا ۳ بار در روز.
- بهتر است با غذا مصرف شود تا جذب آن بهبود یابد.
- عصاره مایع:
- دوز معمول: ۱ تا ۲ میلی‌لیتر، ۲ تا ۳ بار در روز.
- می‌توان آن را در آب یا آبمیوه رقیق کرد.
- چای خار مریم:
- ۱ قاشق چای‌خوری دانه‌های خردشده خار مریم را در یک فنجان آب جوش بریزید و به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه دم کنید.
- روزانه ۱ تا ۲ فنجان مصرف کنید.
عوارض جانبی و احتیاط‌ها
خار مریم معمولاً بی‌خطر است، اما ممکن است در برخی افراد باعث عوارض جانبی خفیفی مانند:
- ناراحتی معده
- اسهال
- سردرد
موارد احتیاط:
- افراد مبتلا به دیابت باید مراقب باشند، زیرا خار مریم ممکن است سطح قند خون را کاهش دهد.
- زنان باردار و شیرده باید قبل از مصرف با پزشک مشورت کنند.
- افرادی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند (مانند داروهای رقیق‌کننده خون)، باید با پزشک خود مشورت کنند.
مطالعات علمی در مورد خار مریم و کبد چرب
- یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ نشان داد که مصرف خار مریم به مدت ۸ هفته باعث کاهش سطح آنزیم‌های کبدی (ALT و AST) و بهبود علائم کبد چرب در بیماران مبتلا به NAFLD شد (1).
- مطالعه دیگری در سال ۲۰۱۹ تأثیر سیلیمارین را در کاهش التهاب و تجمع چربی در کبد تأیید کرد (2).
- تحقیقات بیشتر نشان داده‌اند که خار مریم می‌تواند به بهبود حساسیت به انسولین و کاهش وزن کمک کند، که هر دو برای بیماران مبتلا به کبد چرب مفید هستند (3).
نتیجه‌گیری
خار مریم به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی، ضدالتهابی و محافظت‌کننده از کبد، می‌تواند به عنوان یک درمان مکمل مؤثر برای کبد چرب مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، قبل از شروع مصرف، مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه ضروری است. ترکیب خار مریم با تغییرات سبک زندگی مانند رژیم غذایی سالم و ورزش منظم، می‌تواند نتایج بهتری در بهبود کبد چرب داشته باشد.
منابع علمی
- Abenavoli, L., et al. (2017). Milk thistle in liver diseases: past, present, future. Phytotherapy Research, 31(11), 1635-1643.
- Federico, A., et al. (2019). The role of nutraceuticals in the management of non-alcoholic fatty liver disease. World Journal of Gastroenterology, 25(19), 2249-2260.
- Surai, P. F. (2015). Silymarin as a natural antioxidant: an overview of the current evidence and perspectives. Antioxidants, 4(1), 204-247.
این مقاله با استناد به منابع علمی معتبر، به بررسی نقش خار مریم در درمان کبد چرب پرداخته و اطلاعات مفیدی را در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد.
مقالات مرتبط :
